Snelle links:
Lees het verhaal van aardappelteler Gerben van Dueren den Hollander.
Lees de visie van directeur Vincent Coolbergen op het verduurzamen met NUCROP.
In gesprek met Ad Toussaint, beleidsmedewerker keuringszaken binnen de NAK. Lees het verhaal.
Gerben van Dueren den Hollander (Geduho) heeft samen met zijn vader, oom en neef een akkerbouwbedrijf (Geduho) in het Zuid-Hollandse Oud-Beijerland. In totaal bewerkt het bedrijf ongeveer 150 hectare grond, waarvan 65 hectare aardappelen voor consumptie. Het merendeel daarvan betreft tafelaardappelen (50 ha). Daarnaast worden 15 ha frietaardappelen geteeld en pootgoed voor eigen gebruik. Geduho teelt pootgoed, tafelaardappelen en frietaardappelen. Gerben: “De kern van ons teeltplan wordt gevormd door zo’n vijf verschillende rassen tafelaardappelen. Regelmatig komen er nieuwe rassen bij. Onze tafelaardappelen komen voornamelijk via Nedato terecht in de supermarkt (onder andere Albert Heijn). Het spreekt voor zich dat smaak, kookvastheid en vorm belangrijke eisen zijn. Kwaliteit is voor ons essentieel. Daar worden we op afgerekend. Maatvoering is daarbij heel belangrijk. Voor de meeste rassen geldt een maatsortering tot 70 mm. Wat daarboven komt is tarra. Het juiste moment van loofdoding is daarom natuurlijk van groot belang.”
Ervaringen met NUCROP
Na zijn studie aan de HAS begint Gerben in 2017 als adviseur bij Van Iperen. “Door dit werk kwam ik al vroeg in contact met NUCROP. Voor Nedato teelden wij thuis in 2021 krielaardappelen. We moesten deze aardappelen nog in de volle groei, ‘slachten’. Toen hebben we voor het eerst ervaring opgedaan met NUCROP. En ik moet zeggen. Het resultaat was heel erg goed. We zagen een snelle en effectieve loofdoding. Het levert een goede maatsortering op en de aardappelen waren opvallend snel velvast. Bovendien waren we met één behandeling klaar. Het was voor ons kortom een uitstekende ervaring.”
“Wat betreft de tafelaardappelen zagen we de afgelopen zomers dat het loof door de hitte al vroeg natuurlijk afstierf. Er was nauwelijks een behandeling nodig. Wel hebben we in een perceel Agria (frietaardappelen) opnieuw ervaring opgedaan met NUCROP. Ook hierin zag ik een vergelijkbaar goed eindresultaat in de vorm van snelle loofdoding en een goede velvastheid.”
De potentie van NUCROP
“Op basis van onze ervaringen biedt NUCROP potentie door de effectiviteit en snelle velvastheid. Wat meespeelt is natuurlijk ook het duurzame karakter. Wij telen onder de labels PlanetProof en Beter voor Natuur & Boer (AH-label). Daarbij kijken we kritisch naar het middelengebruik. Wat ik bijvoorbeeld goed vind aan NUCROP is dat ook het energieverbruik laag is. Zeker als je het vergelijkt met loofbranden. In mijn optiek is NUCROP vooral geschikt in een nog krachtig groeiend gewas. En ook in gewassen waar de maatsortering en een snelle velvastheid van belang is.”
Vincent Coolbergen is sinds 2013 als directeur verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van de Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder in Wilhelminadorp. Met 1480 ha akkerbouwgrond is het een voor Nederlandse begrippen groot landbouwbedrijf. Maar bovenal is het een bedrijf met een rijke historie met goed rentmeesterschap en een duurzame bedrijfsvoering in de genen. De keuze om al in een vroeg stadium ervaring op te doen met NUCROP elektrische loofdoding lag dan ook voor de hand.
“De Wilhelminapolder hanteert een visie voor de lange termijn”, vertelt directeur Vincent Coolbergen. “De vitaliteit van de bodem is voor ons essentieel. We zijn heel zuinig op onze grond. Dat zie je bijvoorbeeld terug in ons bouwplan. Economisch gezien zijn aardappelen voor ons de spreekwoordelijke kurk. Toch kiezen we voor een extensieve teelt van 1 op 4 tot 1 op 5. Dit jaar hebben we besloten om te stoppen met de teelt van suikerbieten. We vinden het te belastend voor de bodem. Daarentegen voeren we het aandeel rustgewassen op, zijn we heel actief met groenbemesters, kiezen we voor vaste mest en voor het hakselen van stro. Al deze maatregelen komen uiteindelijk de opbrengst en een duurzame inzet van de bodem ten goede. Kortom: we maken keuzes voor de langere termijn; keuzes die passen bij de visie van onze aandeelhouders.”
Reductie middelengebruik
De Green Deal voorziet in een flinke reductie van gewasbeschermingsmiddelen in de periode tot 2030. Vincent daarover: “Duurzaamheid en economische haalbaarheid zijn twee belangrijke voorwaarden in onze bedrijfsvoering. Dat begint dus bij een gezonde bodem. Aansluitend zetten we in op een gezonde groei. Ondanks alle ontwikkelingen op het terrein van bijvoorbeeld biostimulanten en bladvoeding, zijn gewasbeschermingsmiddelen nog altijd onmisbaar. Maar door bijvoorbeeld mechanische onkruidbestrijding en door waar dat kan te kiezen voor rassen met een hogere ziekteresistentie kan het middelengebruik worden beperkt. Ik geloof erin dat veredeling uiteindelijk de sleutel is richting robuuste rassen, ook in de aardappelteelt. Maar tot die tijd zal het gebruik van fungiciden noodzakelijk blijven.”
NUCROP loofdoding is een aanwinst
Aan het eind van de aardappelteelt staat de loofdoding op het programma. Vincent daarover: “Elektrische loofdoding past binnen onze visie op verduurzaming. We volgen de ontwikkelingen daarom al vanaf 2020 op de voet. In 2022 hebben we circa 40 ha, zowel consumptie als pootgoed, met NUCROP elektrische loofdoding uitgevoerd. En ik stel vast dat het goed werkt en veel potentie heeft. Wij gaan er dus zeker mee door. Daarbij moet je niet vergeten dat NUCROP relatief nieuw is. Nufarm en crop.zone zijn nog bezig met verdere optimalisatie van de machine. Wat mij betreft zou de werkbreedte verder mogen worden opgeschroefd. Zeker is dat deze vorm van loofdoding past in ons streven om het middelengebruik verder te reduceren. Ik zie het daarom als een aanwinst voor de aardappelteelt.”
Loofdoding en virusoverdracht in aardappelenAls het aardappelloof dood is, is er geen virusoverdracht meer mogelijk. Dat verhaal is natuurlijk volledig helder. Maar wat als er nog wat groen blad resteert na elektrische loofdoding met NUCROP? Wat betekent dat? Deze en een aantal andere vragen stelden we aan Ad Toussaint, beleidsmedewerker keuringszaken binnen de NAK.Meer infectiedruk vroeger in het seizoen
Door de zachte winters is er meestal al vroeg in het seizoen luizendruk en dus meer kans op virusoverdracht. Ad Toussaint hierover: “De loofdooddata voor ontheffing van de nacontrole die de NAK vaststelt, zijn voor telers steeds vaker moeilijk haalbaar, omdat de luizendruk al vroeg in het seizoen hoog is. De praktijk van de afgelopen jaren laat zien dat hierdoor de meeste percelen in de nacontrole terechtkomen.”De controle van de NAK op de loofvernietiging is streng. In feite geldt: er mag geen enkel groen blaadje meer zichtbaar zijn en het loof moet binnen 12 dagen na aanvang van de loofvernietiging dood zijn.Hoe kijkt u aan tegen NUCROP elektrische loofdoding
Ik heb het zelf nog niet in de praktijk gezien. Maar wat ik op foto’s en video’s zie, is dat de stengels goed worden gedood. Als dat zo is, dan is virusoverdracht een stuk minder waarschijnlijk. Zeker als je bedenkt dat het virus er normaliter 10 tot 12 dagen over doet om de knol te bereiken. In die zin is het goed de ontwikkelingen te volgen. Ik kan me voorstellen dat de NAK op basis van ontwikkelingen die er zijn, zoals elektrische loofdoding en minder beschikbare chemie, de tolerantie voor de beoordeling van de loofvernietiging in de toekomst aanpast. Dus wellicht wel in enige mate groen blad zal tolereren, als blijkt dat de stengels op de rug dood zijn, omdat virusoverdracht dan onwaarschijnlijk is.”Loofdoding en bacterieziek
Nufarm geeft aan dat de kans op bijvoorbeeld bacterieziekten met NUCROP elektrische loofdoding kleiner is dan bij klappen. Hoe kijkt u daar tegenaan? “Ik kan me daar wel in vinden. Met loofklappen maak je flinke wonden waarlangs bacteriën maar ook schimmels makkelijk de plant kunnen binnendringen. Er is veel onderzoek dat deze theorie ondersteunt. Ik kan me goed voorstellen dat die kans bij elektrische loofdoding stukken kleiner is. Ik denk dat die claim van Nufarm daarom terecht is en dat de kans op bacterierot en ook schimmeloverdracht, denk aan Phytophthora, kleiner is.”En wat betreft Phoma? “Phoma is vooral in het noorden van het land bij een aantal telers nog altijd een angstbeeld. We zien al jaren geen phoma meer. Of deze ziekte ooit weer een probleem wordt, dat kan ik natuurlijk niet zeggen. In mijn optiek is het op geen enkele manier aannemelijk te maken dat elektrische loofdoding de kans op Phoma vergroot. Ik denk eerder dat de kans kleiner wordt.”Uw visie op NUCROP elektrische loofdoding
De belangrijkste missie van de NAK is het behoud van kwaliteit en de sterke Nederlandse exportpositie van pootgoed. Ad Toussaint daarover: “In dat kader hebben we geen uitgesproken duurzaamheidsagenda. Wat we doen is vooral het volgen van de markt. Als elektrische loofdoding een effectief en duurzaam alternatief voor andere vormen van loofdoding is, dan is het belangrijk dat wij ons beleid, dat wordt bepaald de vaste commissie pootaardappelen, op basis daarvan durven te herzien. Natuurlijk het liefst ondersteund door goed onderzoek.”
