Letnie pokolenie stonki ziemniaczanej

Stonka ziemniaczana jest dobrze nam znanym szkodnikiem ziemniaków. Ten pasiasty chrząszcz, zimuje jako postać dorosła i pojawia się na uprawach w okresie wiosennym. Termin ten zbiega się z okresem kwitnienia lilaka pospolitego oraz mniszka. Wychodzenie owadów z gleby trwa długi okres i ma związek z jej temperaturą, która na głębokości zimowania chrząszczy musi wynosić około 14 ^oC przez dłuższy czas. Różne gleby uzyskują wymagane temperatury w innym czasie.  Istotna jest także głębokość zimowania poszczególnych osobników. Stonka pojawia się najpierw na brzegach upraw, a następnie rozpoczyna wędrówkę w głąb pola. 

Jeden osobnik, wiele szkód

Samica może złożyć nawet do 1000 jaj w małych złożach liczących najczęściej po 10-30 sztuk i ukrytych na spodzie liści. Tak więc jeden owad jest w stanie porazić wiele roślin. Przyjmuje się że stonka ma wysoki współczynnik rozmnażania 1:400 (czyli potomstwo jednej samicy w optymalnych warunkach to 400 owadów). 

Larwy wylęgają się po 10-20 dniach. Tempo wylęgu zależy od przebiegu temperatur. Gdy jest ciepło następuje w miarę równomierny masowy wyląg larw, natomiast w przypadku wystąpienia okresu chłodów lub zmiennej pogody wylęgi będą rozłożone w czasie, a to z kolei utrudnia zwalczanie.

Z początku larwy żerują gromadnie w miejscu wylęgu, by potem rozejść się na sąsiadujące rośliny. Żerują w ten sposób przez 10 do 30 dni przechodząc kolejne stadia larwalne, zwane od L1 do L4. Dorosłe larwy L3 i L4 są najbardziej szkodliwe – co wynika też z ich rozmiaru. Są również bardziej odporne na insektycydy. Największe zniszczenie łęcin zachodzi na przełomie czerwca i lipca. Następnie larwy zakopują się dość płytko w glebie, by tam się przepoczwarzyć. 

Letnie pokolenie stonki

Na przełomie lipca i sierpnia pojawiają się osobniki dorosłe pokolenia letniego. Prowadzą one intensywne żerowanie mające na celu przygotowanie ich do zimowania, na które schodzą do gleby pod koniec lata.

W ostatnich latach, na skutek zmian klimatycznych jego znaczenie pokolenia letniego zaczyna wzrastać (przypomnijmy, że w kraju pochodzenia, stonka może osiągać nawet 3-4 pokolenia rocznie). W przypadku licznego pokolenia letniego zachodzi konieczność powtórzenia zabiegów zwalczających na plantacjach ziemniaków późnych znajdujących się w pełni wegetacji. Zaniechanie ochrony może doprowadzić do powstania gołożerów, a zmniejszona powierzchnia asymilacyjna ziemniaków obniża  jakość i wielkość plonu. Zwiększa się udział bulw drobnych w plonie. 

Czym zwalczać letnie pokolenie?

W zwalczaniu pokolenia letniego szczególnie pomocny będzie środek Carnadine 200 SL. Jego zaletą jest zwalczanie wszystkich stadiów stonki, również w wysokich temperaturach panujących o tej porze roku. Należy jedynie dopasować wysokość dawki (w zakresie 0,12-0,18 l/ha) do ilości szkodnika i wielkości naci ziemniaczanej. 

Substancja czynna acetamipiryd powoduje u owadów paraliż układu nerwowego i natychmiastowe zaprzestanie żerowania, a po kilku godzinach – śmierć. Dzięki temu, że środek działa na roślinę powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie, jest on skuteczny nawet wtedy, gdy oprysk nie był w 100% dokładny.

Kompendium na temat zwalczania stonki ziemniaczanej znajdziecie we wcześniejszym wpisie: Skuteczne zwalczanie stonki ziemniaczanej.

Trzy okresy zwalczania stonki

Wyróżniamy trzy najważniejsze okresy zwalczania stonki:

1. Pojawienie się zimujących chrząszczy na wschodzących ziemniakach. Okres dosyć rozciągnięty w czasie. Wykonując zabieg ogranicza się uszkodzenia spowodowane żerem owadów, a także zapobiega składaniu jaj. 
2. Masowy wylęg larw do momentu pojawienia się larwy stadium L3. Przypada głównie na czerwiec. Zbyt wczesny oprysk na pierwsze pojawiające się larwy jest mało skuteczny, ponieważ pod liśćmi znajduje się jeszcze wiele złóż jaj i może okazać się, że jeden zabieg ich nie zwalczy. Zabieg zwalczania larw należy również powtarzać w razie przedłużającego się wylęgu larw, gdy na roślinach wciąż obecne są jaja.
3. Masowy wylot chrząszczy pokolenia letniego. Najczęściej początek sierpnia. Zwalczanie najpotrzebniejsze jest w późnych odmianach ziemniaków, ogranicza też ilość zimujących owadów.